شاید شما هم دیده باشید که خوردن عسل به مذاق بعضی از افراد خوش نمی‌آید. آنها اعتقاد دارند که چون طبع عسل گرم است و خودشان هم گرم مزاج هستند بهتر است از خوردن آن پرهیز کنند.
این حرف تا حدودی درست است و حتی گاهی پیش می‌آید که این افراد با خوردن عسل دچار حساسیت‌هایی مثل خارش و جوش شوند.
اما آیا طبع تمامی عسل ها گرم است و کسانی که طبع گرمی دارند نمی‌توانند از خواص عسل بهرمند شوند؟
قبل از هر چیز شاید بهتر باشد تفاوت طبع و مزاج را با هم مرور کنیم و بعد از آن به بررسی طبع عسل های مختلف بپردازیم.
تفاوت طبع با مزاج
اگر بخواهیم به طور خلاصه صحبت کنیم باید بگویم که طبع از طبیعت می‌آید و در واقع آن چیزی (حالت بدنی، چهره) است که با آن متولد می‌شویم و قابل تغییر نیست چرا که به عواملی مثل وراثت و منطقه جغرافیایی و تا حدودی به تغذیه بستگی دارد.
انواع طبع عبارتند از: طبع گرم، طبع سرد و طبع معتدل
مزاج اما با طبع متفاوت است. طبق گفته ویکی پدیا مزاج کیفیتی است در طب سنتی که دارای ۹ قسم است. در این بین گرمی و سردی مزاج اصلی، و تری و خشکی مزاج‌های فرعی هستند و هر کدام از این‌ها و ترکیب آنها این ۹ مزاج یعنی: گرمی، سردی، تری، خشکی، گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر و در حالتی که همه‌ی این‌ها در تعادل باشند مزاج معتدل حاصل می‌شود.
مزاج‌ها را می‌توان با بهبود سبک زندگی تغییر داد و به سمت معتدل تغییر داد. به این معنا که افرادی که مزاج گرمی دارند از خوردن گرمی جات پرهیز کنند و به سمت مواد با مزاج معتدل و سرد بروند و افرادی که مزاج سردی دارند به سمت گرمی‌جات و غذاهایی با مزاج گرم بروند.
برای اینکه مزاج خود را شناسایی کنید می‌توانید از طریق سایت طبایع و پاسخ به چند پرسش مزاج خود را شناسایی کنید.
از آنجایی که در طب سنتی هر ماده‌ی خوراکی نیز دارای یک طبع/ مزاج است همواره توصیه می‌شود پیش از مصرف مواد به طبع و مزاج آنها توجه شود.
از نظر طب سنتی عسل در دسته موادی قرار می‌گیرد که مزاج یا طبع گرمی دارد اما این به این این معنا نیست که افراد گرم مزاج نمی‌توانند از ویژگی‌های این ماده استفاده کنند.
مانند سایر ویژگی‌های عسل (رنگ، بو، طعم، زمان شکرک زدن و خواص آن ) طبع عسل نیز بسیار وابسته به منبع شهدی است که عسل از آن تغذیه کرده است. به این معنا که اگر چه مزاج کلی عسل گرم است اما در این بین عسل‌هایی وجود دارند که گرم‌تر و عسل‌هایی وجود دارند که چون منبع شهد آنها مزاج سردی دارند مثل کنار و گشنیز و زرشک طبع معتدل تری دارند.
طبع عسل چیست و کدام یک از عسل ها با مزاج و طبع شما سازگار است؟
طبع عسل چیست؟
برخی از افراد ممکن است که با خوردن عسل واکنش هایی مثل حساسیت ، خارش ، جوش در بدنشان نمایان شود. این افراد براین باورند که خوردن عسل برایشان سازگار نیست . در این مقاله در مورد طبع عسل ها شرح داده می شود که چه اشخاصی چه نوع عسل را مصرف کنند که با طبع بدنشان سازکار باشد.
تعریف طبع چیست؟
در ابتدا باید بدانیم که طبع بدن انسان ها که همان حالت بدنی و چهره است که وقتی به دنیا ی فیزیکی پا می گذاریم با ما است و قابل تغییر نیست.
طبع ها ۳نوع هستند :
1. طبع گرم
2. طبع سرد
3. طبع معتدل
کسانی که با خوردن عسل دچار حساسیت می شوند ابتدا باید مزاج خودشان را بشناسند. و از این طریق می توانند عسلی را که با بدنشان سازگار است استفاده کنند. چرا که مزاج برعکس طبع قابل تغییر می باشد . معمولا افرادی که مزاج گرم دارند نمی توانند گرمی جات مصرف کنند و برای این که بدن را به اعتدال برسانند بهتر است که سردی جات میل کنند. اگر بتوانیم طبع بدن و مزاجمان را بشناسیم و همیشه در حد اعتدال نگه داریم با مصرف تغذیه مناسب هیچ گاه بیمار نخواهیم شد.
مزاج چیست؟
همانطور که در بالا گفتیم مزاج قابل تغییر است و مزاج ها چهار دسته است .
صفراوی : گرم و خشک
بلغمی : سرد و تر
دموی : گرم و تر
سودا : سرد و خشک
مزاج ها چهار حالت دارند :
گرم
سرد
خشک
تر
چگونه حالت مزاجی مشخص می شود؟
مزاج شناسی یکی از مباحث مهم و تخصصی در طب سنتی ایران است که نیاز به شناخت و مطالعه زیادی دارد. در این قسمت قصد داریم به طور خلاصه ویژگی ها انواع مزاج را شرح دهیم.
مزاج گرم:
اگر دمای بدن گرم باشد و کف دستها گرم باشد یعنی اینکه حالت مزاج شما گرم است .
مزاج سرد:
اگر بدن و کف دست ها سرد باشد و افت فشار باشد این نشانه ها یعنی این که حالت مزاج سرد است.
پوست دست نماینگر خشکی و تری می باشد.
مزاج خشک:
اگر پوست دست شما خشک باشد و باید کرم مرطوب کننده استفاده کنید نشانگر مزاج خشک است .
مزاج تر :
اگر پوست دست شما رطوبت داشته باشد و پوست نرم باشد نشانه مزاج تر است .
آیا عسل در کل طبع گرمی دارد؟
عسل در کل طبع گرم دارد ولی دارای درجه می باشد. به طور مثال کسانی که مزاج گرم دارند بهتر است عسل کنار و عسل گشنیز مصرف کنند. چرا که این در نوع عسل طبیعت سرد و معتدل تر و ملایم تری دارد. کسانی که طبع سرد دارند باید عسل های گرم مثل عسل آویشن ، عسل سیاه دانه مصرف کنند تا تعادل طبع شان برقرار باشد.
کدام عسل ها تک گیاه طبع گرم دارند ؟
عسل هایی چون عسل سیاه دانه ، آویشن ، شوید ، یونجه ، آفتابگردان ، مریم گلی ، قنقال ، پونه ، زعفران و اوکالیپتوس دارای طبع گرم است و بهتر است افرادی که طبع سرد دارند از این نوع عسل ها مصرف کنند.
نکته مهم
یکی از اشتباهات رایج که معمولا در برخی منابع ذکر شده است این است که بعضی از عسل‌ها را با طبع سرد در نظر می‌‌گیرند. از نظر طبع سنتی عسل طبع گرمی دارد اما همانطور که گفته شد میزان آن در عسل‌های مختلف متفاوت است.
پس کسانی که طبع و مزاج سردی دارند می‌توانند از تمامی عسل ها استفاده کنند اما کسانی که طبع گرمی دارند بهتر است بیشتر از عسل‌هایی استفاده کنند که طبع ملایم‌تری دارند مثل عسل گشنیز، عسل کنار و عسل زرشک و یا این که عسل‌های طبع گرم را با موادی مثل آبلیمو مصرف کنند.
حد مجاز مصرف عسل برای انواع طبع
اگر چه تا به حال هیچ تحقیق جامعی در مورد اینکه افراد با طبع های مختلف چقدر در روز می‌توانند عسل مصرف کنند انجام نشده است. اما همانطور که در مطلب میزان مجاز مصرف عسل گفتیم اساس اعلام انجمن قلب آمریکا حداکثر قند اضافه شده در روز برای افراد بر اساس سن و جنسیت به شرح زیر است.
مردها: مردها می‌توانند در روز ۱۵۰ کالری (۳۷ گرم شکر = ۹ قاشق چایخوری) یا (۵۰ گرم عسل = ۷ قاشق چایخوری) قند اضافه شده مصرف کنند.
زنها: زنها می‌توانند در روز ۱۰۰ کالری (۲۰ گرم شکر = ۶ قاشق چایخوری) یا (۳۳ گرم عسل = ۵ قاشق چایخوری) قند اضافه شده مصرف کنند.
بچه‌ها: کودکان بین ۲ تا ۱۸ ساله نیز می‌توانند روزانه ۱۰۰ کالری (۲۰ گرم شکر = ۶ قاشق چایخوری) یا (۳۳ گرم عسل = ۵ قاشق چایخوری) قند اضافه شده مصرف کنند.
البته این مقادیر به این معناست که عسل را جایگزین تمام قند‌های اضافه شده کرده باشید. یعنی هیچ فرآورده و محصولی که در آن شکر یا سایر قند‌ها به کار رفته باشد استفاده نکرده باشید. در غیر این صورت مصرف عسل نیز به همان میزان کاهش پیدا می‌کند.
منبع: مجله روستایی